Tarczyca jest gruczołem o jednorodnej strukturze, jednak u wielu osób, szczególnie kobiet, w pewnym momencie życia zachodzą w niej pewne zmiany. Pojawia się guzek, a często nawet kilka lub kilkanaście. Podwyższona skłonność kobiet do problemów z tarczycą wynika przede wszystkim z faktu, że przechodzą one częstsze i silniejsze burze hormonalne. Oprócz dotyczącego obu płci okresu dojrzewania, u kobiet zmiany hormonalne następują również podczas ciąży i karmienia piersią, a także w związku z menopauzą. Każdy z tych stanów może powodować również zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy – jej nadczynność lub niedoczynność. Powstawanie guzków może być jednym z objawów tych schorzeń. Wśród innych przyczyn pojawienia się guzków na tarczycy wyróżnia się nieodpowiednią ilość jodu w diecie, choroby autoimmunologiczne (np. choroba Hashimoto) bądź odziedziczone skłonności do problemów z tarczycą (w tym też do jej nowotworu).
Po wykryciu zmian wśród pacjentów często pada pytanie o to, czy guzki tarczycy mogą zniknąć. Niestety, ale nie. Choć zdarza się, że kolejne USG wskazują na zmniejszenie się lub nawet ustąpienie zmiany, oznacza to zwykle, że w uprzednio przeprowadzonym badaniu za guzek błędnie uznano poszerzone naczynie krwionośne bądź torbiel, która samoistnie się opróżniła.
Nie wszystkie guzki tarczycy wymagają jednak leczenia. Zazwyczaj endokrynolog zaleca obserwację poprzez regularne badania USG oraz pomiar TSH i hormonów tarczycy we krwi. Leczenie jest konieczne, kiedy przeprowadzone badania potwierdzają, że guzki tarczycy powodują nadczynność tarczycy, mogą wskazywać na rozwój raka lub są na tyle duże, że uciskają na naczynia krwionośne. Metoda leczenia zawsze dostosowywana jest przez lekarza do indywidualnej sytuacji klinicznej pacjenta. Najczęściej jednak endokrynolog decyduje się na jedną z trzech opcji:
1) Leczenie farmakologiczne, polegające na wyrównaniu poziomu hormonów tarczycy w drodze przygotowania pacjenta do operacji tarczycy. Jeżeli problemem jest niedoczynność tarczycy poziom hormonów uzupełniany jest przez przyjmowanie ich syntetycznego odpowiednika – lewotyroksyny. W przypadku nadczynności zastosowanie mają leki przeciwtarczycowe – tyreostatyki lub jod. Leki przeciwtarczycowe mogą być również podawane pacjentowi z guzkami tarczycy powodującymi nadczynność gruczołu.
2) Terapia radiojodem – jest to stosunkowo mało popularna metoda leczenia, jednak dająca bardzo dobre efekty w przypadku nadczynności tarczycy. Wykorzystuje się tu promieniowanie, które w sposób nieodwracalny niszczy komórki tarczycy chorego. Choć stosowanie radioaktywnych preparatów może budzić obawy, to należy podkreślić, że przeprowadzona we właściwy sposób terapia nie wiąże się z ryzykiem dla pacjenta.
3) Operacyjne usunięcie części (strumektomia) lub całości tarczycy (tyreoidektomia). Są to najbardziej radykalne metody leczenia. Przeprowadza się je endoskopowo lub w formie klasycznej operacji. Głównym wskazaniem do operacji jest stwierdzenie bądź podejrzenie raka tarczycy.
