Wszystkie nowe samochody wyposażone są w urządzenia popularnie zwane katalizatorami samochodowymi. Urządzenia te są jednak niestety podatne na uszkodzenia mechaniczne oraz na zabrudzenie. Wielu kierowców zadaje sobie pytanie, czy możliwe jest czyszczenie katalizatora.
Na samym początku warto wspomnieć czym jest i jak działa katalizator samochodowy. Otóż jest to urządzenie pozwalające na dopalenie tlenku węgla oraz węglowodorów obecnych w spalinach na skutek niezupełnego spalania paliwa w silniku spalinowym. Samochody z silnikami o zapłonie iskrowym (benzynowe) wyposażone są w tzw. katalizatory trójfunkcyjne TWC, które oprócz dopalania węglowodorów i tlenku węgla umożliwiają również redukcję tlenków azotu obecnych w spalinach. Reaktor katalityczny zbudowany jest najczęściej z pakietów cienkiej blachy lub pakietów płyt ceramicznych ułożonych w kształt plastra miodu. Pakiety te pokrywa się cienką warstwą metali szlachetnych takich jak pallad czy platyna, które to umożliwiają poprawną pracę urządzenia.
Podczas pracy silnika w urządzeniu potrafi osadzać się sadza oraz inne zanieczyszczenia. Dotyczy to zwłaszcza silników o zapłonie samoczynnym. W przypadku zabrudzenia powierzchni wewnętrznych konieczne jest czyszczenie katalizatora lub wymiana na nowy. W przeciwnym wypadku samochód może nie przejść testu składu spalin dokonywanego u diagnosty podczas obowiązkowego badania technicznego pojazdu. Zatkany katalizator odpowiada też za dużo innych objawów uprzykrzających życie kierowcy. Oczyszczenie katalizatora jest jednak rozwiązaniem dużo tańszym od wycięcia starego katalizatora i wstawienie na jego miejsca nowego. Nowe, oryginalne urządzenie kosztuje od 3 do 10 tysięcy złotych w zależności od tego, jak rozbudowane jest jego orurowanie. Nawet zamienniki są drogie i potrafią kosztować do trzech tysięcy złotych.
Jakie objawy daje zatkane urządzenie i co może wskazywać, że będzie konieczne czyszczenie katalizatora ? Pierwszym z nich jest duży spadek mocy silnika. Jest to spowodowane tym, że zabrudzony katalizator stawia dużo wyższe opory przepływu na drodze spalin i działa jak hamulec silnikowy. W najgorszym przypadku przepływ spalin zostanie całkowicie zablokowany i nawet uruchomienie silnika będzie niemożliwe. Kolejnymi objawami mogącymi wskazywać na zatkanie katalizatora są nadmierne drgania silnika na biegu jałowym oraz jego nierówna praca. Kolejnym widocznym objawem jest nadmierne okopcenie rury wydechowej.
Jakie metody umożliwiają czyszczenie katalizatora ? Pierwszą z nich jest dodanie do paliwa specjalnego uszlachetniacza. Podnosi on temperaturę gazów odlotowych a w efekcie umożliwia spalenie się sadzy zalegającej w katalizatorze. Druga metoda polega na ostrym dodaniu gazu podczas postoju samochodu na luzie i utrzymywaniu wysokich obrotów przez dłuższy czas. W praktyce ta metoda sprowadza się również do podniesienia temperatury spalin, co w efekcie może umożliwić spalenie się zalegającej sadzy. Można jednak w ten sposób uszkodzić silnik.
Trzeba pamiętać, że czyszczenie katalizatora jest możliwe i warto tego spróbować przed wymianą katalizatora.
